(scroll down for English)
LIPPENSTIFT, PAUWENVEREN EN APPLAUDISSERENDE MANNEN
Koen Leemans
All we can get, de titel van Paul Casaers tentoonstelling in De Garage, kan op verschillende wijzen gelezen worden. Geïnspireerd door de all-you- can-eat-formules in sommige restaurants hekelt de titel onze menselijke gulzigheid en drang naar steeds meer. In onze hedendaagse maatschappij zijn hebzucht en ongebreideld consumentisme sturende krachten in onze gedragingen als individu en als soort. Sociale media, reclame, banale beslommeringen en verveling bepalen het dagelijkse leven. In deze postmoderne wereld-als- pretpark weten we nauwelijks nog wie we zijn. Collectief op zoek naar betekenis lijken we vast te zitten in onze rol van individualistische, egocentrische consument. Al onze behoeften zijn vervuld en toch blijft er een snerpend gevoel van holle leegte. All we can get verwijst naar de schrale zinloosheid van ons bestaan en het pijnlijke gemis aan inhoud, waarachtigheid en fundament. Wanhopig vragen we ons af: Is dit alles? Is this all we can get?
In het huidige tijdsgewricht ontsnappen ook de kunst en de kunstenaar niet aan de steeds terug- kerende maar daarom niet minder urgente vraag naar relevantie, noodzaak en zingeving. Ze noopt de kunstenaar tot het scherpstellen van zowel zijn beweegredenen als zijn blik en dwingt hem, als was hij een animist, tot een zoektocht naar verholen betekenissen en achterliggende waarden. Kunstenaar Paul Casaer aanschouwt de slapeloosheid van de massa in deze onbarmhartige tijd en capteert onze geteisterde, ambivalente wereld en de zwalpende mens in de greep van verwarring. Zijn scherpe observaties resulteren in De Garage in een formeel complexe en inventieve tentoonstelling die hij presenteert als een soort animatiepark. Veel animatie valt er echter niet te beleven. Casaer mikt met All we can get niet op verstrooiing of amusement. Hij onderzoekt wat er onder de oppervlakte van onze consumptiegerichte maatschappij schuil gaat en weet zo de bedrieglijkheid en het onbehaaglijke van het onverbiddelijke heden bloot te leggen. Via zijn werk bevraagt hij de manier waarop we objecten, onze omgeving, en onze wereld trachten te voorzien van betekenisvolle verbanden. Zoals goede kunst betaamt, vermijdt de kunstenaar eenduidige antwoorden en oplossingen en roept hij allereerst op tot reflectie.
De tentoonstelling openbaart zich als een sculpturaal parcours dat bestaat uit een aaneenschakeling van niet-plekken. Zowel het parcours als de beelden zelf handelen over de status van het object als een samenvoeging van zowel authentieke als gereproduceerde beelden uit ons collectief geheugen.
Vanuit een voortdurend verlangen naar oorzaak en intentie zoekt Paul Casaer nieuwe beeldende strategieën en staat hij stil bij de verschillende, vaak geaccumuleerde betekenisniveaus van artefacten. Door gebruik of toeeigening, door erosie of uiteenlopende externe factoren laat de tijd onvermijdbaar sporen na op een object. Een object is geen statisch en vaststaand gegeven; het is onderhevig aan tijd én aan onze perceptie en ons bewustzijn van zijn chronologische evolutie. Behalve van hun oorspronkelijke functie en hun eigen particuliere logica worden objecten zo drager van bijkomende informatie en verkrijgen ze andere en nieuwe betekenislagen. Soms zijn deze dadelijk en duidelijk leesbaar, een andere keer zijn ze subtiel en nauwelijks traceerbaar.
Het gebruik van alledaagse voorwerpen en structuren, dikwijls refererend aan allerlei culturele verworvenheden, zorgt ervoor dat Paul Casaers werk vaak herkenbaar, helder en toegankelijk oogt. Soms lijkt de combinatie en ordening van objecten inschikkelijk en haast vanzelfsprekend. In andere gevallen knarst en schuurt de samenstelling van voorwerpen waardoor er van enige logische of bereidwillige cohesie geen sprake kan zijn. De sculpturen lijken bol te staan van de spanning, opgeladen als ze zijn met diverse connotaties. Boeken-, platen- en krantenrekken vergroot hij uit om ze vervolgens als drager te laten dienen voor objecten van een andere schaal of orde. Opgeschaalde lippenstifthouders dienen als containers voor diverse voorwerpen. Van een projectiescherm blijft alleen het kader over waardoor het zijn oorspronkelijke functie heeft verloren. Magneten in afwijkende verschijningen lijken zich als parasieten op willekeurige plaatsen vastgezogen te hebben op het lege frame. Grote bellen zien er in eerste instantie uit als heuse muziekinstrumenten met driepoot, percussiestok en partituur. Tegelijk eigenen ze zich een hermetische autonomie toe en worden het verstarde personages die de ruimte afbakenen en bewaken.
Casaer ging bewust op zoek naar fysieke processen waarbij er andere materialen aangezogen of opgescharreld worden. De magneet, de paperclip en de materiële verstrengeling van objecten zoals die spontaan ontstaat bij tumbleweeds slopen zo zijn beeldtaal binnen. Het laat de werken overkomen alsof ze net zijn samenbracht, als een onbekende compositie. Zijn aandacht voor kenmerkende objecten en materialen maakt zijn werk concreet en realistisch. Anderzijds schrijft het zich door de aangehaalde thematiek en veelvoudige betekenislagen onmiskenbaar in in de conceptuele traditie.
Casaers interesse in detail uit zich in een waardering voor het gefabriceerde en wat vaak onopgemerkt blijft of veronachtzaamd is. Door eliminatie probeert hij een zo juist mogelijk spaarzaam evenwicht te bekomen tussen de gereduceerde middelen en een maximale uitstraling. Om die spanning verder op te voeren is hij de materialen nog meer gaan uitpuren en verschralen. Het gros van de sculpturen is opgebouwd uit ijzer, gietijzer, en zuinig aangevuld met materialen uit de huiselijke sfeer zoals witte melamine, bollen wol,… Het is alsof hij zich afvraagt hoe ver je een object kan uitkleden tot het zijn bestaansreden verliest. Kleur vermijdt hij zoveel mogelijk, tenzij deze onlosmakelijk met het beeld verbonden is. Elk beeld stelt zo zijn eigen regels en wordt een systeem op zichzelf. Hoewel idee en beeld via een trial-and-errormethode vorm krijgen tijdens het creatieproces moet elke toevoeging, elke handeling, een bewuste en noodzakelijke beslissing zijn.
De harde materialen en de donkere, kille uitstraling van het recente werk verlenen aan de tota- liteit van de tentoonstelling een grote visuele gelijkvormigheid. De presentatie doet denken aan een door een natuurbrand geteisterd landschap. Na de doortocht van het verwoestende vuur oogt alles er homogeen, verschroeid en zwartgeblakerd, onherkenbaar, op enkele uitzonderingen na. Sommige artefacten zoals metalen structuren blijven hard en ontbeend over, verwrongen maar herkenbaar met hier en daar nog een flard kleur. Bij de Romeinse ruïnestad Pompeï zien we een zelfde fenomeen. De uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus betekende het einde van Pompeï. De vulkaan bedekte alles onder een laag lava, as en puin en conserveerde zo het dagelijks leven. De hele omgeving verwerd tot een allesomvattende sculpturale structuur. Tempels, huizen, wandschilderingen, objecten, dierlijke en menselijke resten kregen na de nietsontziende vulkaanuitbarsting dezelfde status en hoedanigheid.
Door het ontrafelen van de sculpturale grammatica bevraagt en nuanceert Casaer de status en impact van ieder ingezet object. Zowel de gehanteerde codes als het verwachtingspatroon van de toeschouwer stelt hij op de proef. Met een zelfde kritische blik als waarmee hij naar onze tijd kijkt, onderzoekt Casaer het klassieke artefact. In de loop van de geschiedenis waren voorwerpen doorgaans een vertaling van de menselijke verworvenheden, zekerheden, successen en macht. Door het bewust transformeren en decontextualiseren evoceert Casaer onze twijfel en angst en etaleert hij het materialistische, ijdele, inconsequente en bovenal de falende natuur van de mens. Het vani- tasgegeven is evenals in eerder werk van Casaer nadrukkelijk aanwezig. Voorwerpen zoals lippen- stift en pauwenveren, die verwijzen naar onze ijdelheid, het futiele en tijdelijke van het bestaan,
plaatst hij naast absurde constructies en referenties naar de kunstgeschiedenis.
Als centrale sculptuur figureert een boekenrek dat door uitvergroting eerder op een tribune lijkt. Het is nochtans geen infrastructuur van waaruit we naar een evenement kunnen kijken. Opgerekte achteruitkijkspiegels nemen alle plaats in en confronteren de kijker in de eerste plaats met zichzelf. Ze verbeelden het juk van de herinnering die we meedragen en mogelijk achter ons willen laten. Telkens opnieuw verplicht de kunstenaar de bezoeker om zijn of haar eigen blik naar zichzelf te richten en bij te stellen. Ook de applaudisserende mannen die als toeschouwers langs het tentoonstellingsparcours staan, roepen bovenal vragen op. Klappen ze voor ons, voor elkaar of laat de kunstenaar deze toeschouwers zijn eigen puike prestaties bejubelen? Enerzijds nemen de mannen de rol op van het koor uit het klassieke Griekse theater: een soort van ideale toeschouwer, die als beschouwende partij meeleeft met het gebeuren, erop reageert en lucht geeft aan haar gevoelens. Anderzijds overstijgen ze hun rol als toeschouwer en worden ze zelf ‘evenement’. Als een soort incrowd die zichzelf eindeloos bevestigt. Zodoende laakt de kunstenaar onze huidige constante en aanstellerige drang tot zelfpromotie via allerlei sociale mediakanalen.
De voornaamste kwaliteit van de tentoonstelling ligt evenwel niet in een morele boodschap. Ze ligt in de weerbarstigheid van het ambigue beeld en de ondoorgrondelijkheid van de sculpturale ervaring. Als beeldenmaker ontwerpt Casaer een eigen artistiek universum waarin nieuwe verbindingen ontstaan en dingen zich op een plek kunnen bevinden waar dat doorgaans niet kan. Door de gelijkschakeling van objecten en thema’s, het wisselen van schaal en de inzet van zowel echte objecten als voorstellingen ervan creëert hij nieuwe betekenissen en verbanden. In een uitgeklede vorm krijgt de aangehaalde thematiek gestalte. Als een meester-stylist slaagt hij er in zijn kunst een zekere ongrijpbaarheid te geven. Paul Casaer kijkt naar de toekomst zoals die zich in het huidige moment manifesteert.
VITRINE, 2018 (NL)
Eva Wittocx
De sculpturen van Paul Casaer vertrekken van het bekende, ze hernemen vormen uit onze dagelijkse omgeving. Hij transformeert ze vervolgens en introduceert ze in een andere context, waardoor ze tegelijk bevreemdend en uitnodigend overkomen, en zo ons kijken bevragen. Paul Casaer plaatst de notie van sculptuur centraal in zijn oeuvre. Hij onderzoekt de bestanddelen waaruit een beeld bestaat en hecht aan een zekere materialiteit. In zijn oeuvre staan een conceptueel vertrekpunt in een onlosmakelijke dialoog met het maken van werk. Het idee krijgt vorm tijdens het realisatieproces waarbij werken ook een vorm van denken is. Het object transformeert tot het een zekere precisie bereikt, tot alle ruis verdwijnt en zowel kunstenaar als kijker tot een ervaring komen. Hoewel zijn sculpturale voorstellen een zekere radicaliteit in zich dragen, zijn ze in geen geval steriel of louter conceptueel.
Zich inschakelend in de zoektocht van beeldmakers doorheen de tijd, brengt Casaer sculpturen die getuige zijn van precaire systemen, van twijfel, onzekerheden, verschuivingen, afwezigheid, of het falen van het beeld. Tegelijkertijd verhouden ze zich tot onze rechtstreekse omgeving. Zijn werken willen het beeld onderuithalen, de ervaring licht ontwrichten. Hij doet dit zonder al te grootse gebaren of waardevolle materialen, maar net door elementen uit de realiteit te gaan benaderen en eigen maken. In zijn recent werk herkennen we boeksteunen, dia kaders, draagstructuren, lege mallen en touwen, naast speelse vormen zoals een pretzel, brood, toblerone of vlag. Het zijn allen vormen die een sterke weerstand tegen abstractie en pure zelfreferentie in zich dragen. Ze worden door de kunstenaar steeds herwerkt en vertaald, tot er een uitzuivering en kritische afstand ontstaat. De mal, het kader of de steun zijn elementen die in verschillende combinaties terugkeren; ze maken deel uit van de condities van ‘de sculptuur’. Deze omhulsels krijgen een autonomie en bevragen zo ons systeem van waarden.
Het nieuwe werk dat Paul Casaer voor de vitrine van Hopstreet in het Rivoligebouw realiseert, vertrekt van de eigenschappen van de ruimte en de betekenissen die deze oproept. Het aanvankelijke uitstalraam, door de galerie later omgevormd tot kleine white-cube box, wordt door de kunstenaar opnieuw behandeld als vitrine die koopwaar aanprijst en voorbijgangers tot consumptie aanspoort. Het voorwerp van deze begeerte is inwisselbaar, ook al blijft de interactie dezelfde: er wordt getoond en gekeken, gelonkt en gegeerd, mogelijks bezweken. De kunstenaar prijst hier echter geen specifiek object maar focust op de dynamiek die de context genereert. In de vitrine presenteert hij enkel een schaalmodel van de vitrine zelf. Hij citeert de omgeving en verandert zo de betekenis. De spiegel die hij voorhoudt biedt geen volledig aansluitend beeld; hoewel de sculptuur amper afwijkt ontstaat er een verschuiving en commentaar op de context.
VITRINE, 2018 (EN)
Eva Wittocx
Paul Casaer’s sculptures depart from the known; they capture shapes from our daily surroundings. He transforms these shapes and places them in a different context, where they come across as both surprising and inviting, thereby questioning our viewing. Paul Casaer gives the notion of sculpture a central place in his oeuvre. He investigates the components that make up a sculpture and attaches a certain materiality. In his oeuvre, a conceptual departure point is always inseparably in dialogue with the making of the work. The idea takes shape during the realisation process and as a result, working becomes a form of thinking. The object transforms until it gains a certain precision, until all noise disappears and both the artist and the observer achieve an experience. Even though his sculptural proposals have a certain radical nature, under no circumstances are they sterile or merely conceptual.
Involving himself in the quest of image-makers throughout time, Casaer produces sculptures that witness precarious systems, which witness doubt, uncertainties, shifts, absence, or image failure. At the same time, his sculptures relate to our direct surroundings. His works want to subvert the image; slightly disrupt the experience. He does this without grand gestures or valuable materials. He approaches elements from reality and makes them his own. In his recent work we recognise bookends, slide frames, support structures, empty moulds and ropes alongside playful shapes like a pretzel, bread, Toblerone chocolate or a flag. These are all shapes that comprise a strong resistance to abstraction and pure self-reference. They are constantly reworked and interpreted by the artist until they’re stripped down and critical distance is created. The mould, the frame or the support are elements that recur in different combinations. They are part of the conditions of ‘the sculpture’. These shells are given autonomy and therefore they interrogate our value system.
The new work that Paul Casaer realised for the Hopstreet Window in the Rivoli Building departs from the properties of space and the meanings that space evokes. The artist treats the original display window, which the gallery later transformed into a small white-cube box, as a window that promotes merchandise and encourages passers-by to purchase something. The object of this desire is exchangeable but the interaction remains the same: there is a display that’s viewed, people ogle, desire and possibly succumb. The artist doesn’t laud a specific object; he focuses on the dynamics generated by the context. In the window, he only presents a scale model of the window itself. He quotes the surroundings and thus changes the meaning. The mirror that he holds up doesn’t offer a completely dovetailed image; though the sculpture scarcely deviates, a shift and remarks on the context arise.
Eva Wittocx
LIPPENSTIFT, PAUWENVEREN EN APPLAUDISSERENDE MANNEN
Koen Leemans
All we can get, de titel van Paul Casaers tentoonstelling in De Garage, kan op verschillende wijzen gelezen worden. Geïnspireerd door de all-you- can-eat-formules in sommige restaurants hekelt de titel onze menselijke gulzigheid en drang naar steeds meer. In onze hedendaagse maatschappij zijn hebzucht en ongebreideld consumentisme sturende krachten in onze gedragingen als individu en als soort. Sociale media, reclame, banale beslommeringen en verveling bepalen het dagelijkse leven. In deze postmoderne wereld-als- pretpark weten we nauwelijks nog wie we zijn. Collectief op zoek naar betekenis lijken we vast te zitten in onze rol van individualistische, egocentrische consument. Al onze behoeften zijn vervuld en toch blijft er een snerpend gevoel van holle leegte. All we can get verwijst naar de schrale zinloosheid van ons bestaan en het pijnlijke gemis aan inhoud, waarachtigheid en fundament. Wanhopig vragen we ons af: Is dit alles? Is this all we can get?
In het huidige tijdsgewricht ontsnappen ook de kunst en de kunstenaar niet aan de steeds terug- kerende maar daarom niet minder urgente vraag naar relevantie, noodzaak en zingeving. Ze noopt de kunstenaar tot het scherpstellen van zowel zijn beweegredenen als zijn blik en dwingt hem, als was hij een animist, tot een zoektocht naar verholen betekenissen en achterliggende waarden. Kunstenaar Paul Casaer aanschouwt de slapeloosheid van de massa in deze onbarmhartige tijd en capteert onze geteisterde, ambivalente wereld en de zwalpende mens in de greep van verwarring. Zijn scherpe observaties resulteren in De Garage in een formeel complexe en inventieve tentoonstelling die hij presenteert als een soort animatiepark. Veel animatie valt er echter niet te beleven. Casaer mikt met All we can get niet op verstrooiing of amusement. Hij onderzoekt wat er onder de oppervlakte van onze consumptiegerichte maatschappij schuil gaat en weet zo de bedrieglijkheid en het onbehaaglijke van het onverbiddelijke heden bloot te leggen. Via zijn werk bevraagt hij de manier waarop we objecten, onze omgeving, en onze wereld trachten te voorzien van betekenisvolle verbanden. Zoals goede kunst betaamt, vermijdt de kunstenaar eenduidige antwoorden en oplossingen en roept hij allereerst op tot reflectie.
De tentoonstelling openbaart zich als een sculpturaal parcours dat bestaat uit een aaneenschakeling van niet-plekken. Zowel het parcours als de beelden zelf handelen over de status van het object als een samenvoeging van zowel authentieke als gereproduceerde beelden uit ons collectief geheugen.
Vanuit een voortdurend verlangen naar oorzaak en intentie zoekt Paul Casaer nieuwe beeldende strategieën en staat hij stil bij de verschillende, vaak geaccumuleerde betekenisniveaus van artefacten. Door gebruik of toeeigening, door erosie of uiteenlopende externe factoren laat de tijd onvermijdbaar sporen na op een object. Een object is geen statisch en vaststaand gegeven; het is onderhevig aan tijd én aan onze perceptie en ons bewustzijn van zijn chronologische evolutie. Behalve van hun oorspronkelijke functie en hun eigen particuliere logica worden objecten zo drager van bijkomende informatie en verkrijgen ze andere en nieuwe betekenislagen. Soms zijn deze dadelijk en duidelijk leesbaar, een andere keer zijn ze subtiel en nauwelijks traceerbaar.
Het gebruik van alledaagse voorwerpen en structuren, dikwijls refererend aan allerlei culturele verworvenheden, zorgt ervoor dat Paul Casaers werk vaak herkenbaar, helder en toegankelijk oogt. Soms lijkt de combinatie en ordening van objecten inschikkelijk en haast vanzelfsprekend. In andere gevallen knarst en schuurt de samenstelling van voorwerpen waardoor er van enige logische of bereidwillige cohesie geen sprake kan zijn. De sculpturen lijken bol te staan van de spanning, opgeladen als ze zijn met diverse connotaties. Boeken-, platen- en krantenrekken vergroot hij uit om ze vervolgens als drager te laten dienen voor objecten van een andere schaal of orde. Opgeschaalde lippenstifthouders dienen als containers voor diverse voorwerpen. Van een projectiescherm blijft alleen het kader over waardoor het zijn oorspronkelijke functie heeft verloren. Magneten in afwijkende verschijningen lijken zich als parasieten op willekeurige plaatsen vastgezogen te hebben op het lege frame. Grote bellen zien er in eerste instantie uit als heuse muziekinstrumenten met driepoot, percussiestok en partituur. Tegelijk eigenen ze zich een hermetische autonomie toe en worden het verstarde personages die de ruimte afbakenen en bewaken.
Casaer ging bewust op zoek naar fysieke processen waarbij er andere materialen aangezogen of opgescharreld worden. De magneet, de paperclip en de materiële verstrengeling van objecten zoals die spontaan ontstaat bij tumbleweeds slopen zo zijn beeldtaal binnen. Het laat de werken overkomen alsof ze net zijn samenbracht, als een onbekende compositie. Zijn aandacht voor kenmerkende objecten en materialen maakt zijn werk concreet en realistisch. Anderzijds schrijft het zich door de aangehaalde thematiek en veelvoudige betekenislagen onmiskenbaar in in de conceptuele traditie.
Casaers interesse in detail uit zich in een waardering voor het gefabriceerde en wat vaak onopgemerkt blijft of veronachtzaamd is. Door eliminatie probeert hij een zo juist mogelijk spaarzaam evenwicht te bekomen tussen de gereduceerde middelen en een maximale uitstraling. Om die spanning verder op te voeren is hij de materialen nog meer gaan uitpuren en verschralen. Het gros van de sculpturen is opgebouwd uit ijzer, gietijzer, en zuinig aangevuld met materialen uit de huiselijke sfeer zoals witte melamine, bollen wol,… Het is alsof hij zich afvraagt hoe ver je een object kan uitkleden tot het zijn bestaansreden verliest. Kleur vermijdt hij zoveel mogelijk, tenzij deze onlosmakelijk met het beeld verbonden is. Elk beeld stelt zo zijn eigen regels en wordt een systeem op zichzelf. Hoewel idee en beeld via een trial-and-errormethode vorm krijgen tijdens het creatieproces moet elke toevoeging, elke handeling, een bewuste en noodzakelijke beslissing zijn.
De harde materialen en de donkere, kille uitstraling van het recente werk verlenen aan de tota- liteit van de tentoonstelling een grote visuele gelijkvormigheid. De presentatie doet denken aan een door een natuurbrand geteisterd landschap. Na de doortocht van het verwoestende vuur oogt alles er homogeen, verschroeid en zwartgeblakerd, onherkenbaar, op enkele uitzonderingen na. Sommige artefacten zoals metalen structuren blijven hard en ontbeend over, verwrongen maar herkenbaar met hier en daar nog een flard kleur. Bij de Romeinse ruïnestad Pompeï zien we een zelfde fenomeen. De uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus betekende het einde van Pompeï. De vulkaan bedekte alles onder een laag lava, as en puin en conserveerde zo het dagelijks leven. De hele omgeving verwerd tot een allesomvattende sculpturale structuur. Tempels, huizen, wandschilderingen, objecten, dierlijke en menselijke resten kregen na de nietsontziende vulkaanuitbarsting dezelfde status en hoedanigheid.
Door het ontrafelen van de sculpturale grammatica bevraagt en nuanceert Casaer de status en impact van ieder ingezet object. Zowel de gehanteerde codes als het verwachtingspatroon van de toeschouwer stelt hij op de proef. Met een zelfde kritische blik als waarmee hij naar onze tijd kijkt, onderzoekt Casaer het klassieke artefact. In de loop van de geschiedenis waren voorwerpen doorgaans een vertaling van de menselijke verworvenheden, zekerheden, successen en macht. Door het bewust transformeren en decontextualiseren evoceert Casaer onze twijfel en angst en etaleert hij het materialistische, ijdele, inconsequente en bovenal de falende natuur van de mens. Het vani- tasgegeven is evenals in eerder werk van Casaer nadrukkelijk aanwezig. Voorwerpen zoals lippen- stift en pauwenveren, die verwijzen naar onze ijdelheid, het futiele en tijdelijke van het bestaan,
plaatst hij naast absurde constructies en referenties naar de kunstgeschiedenis.
Als centrale sculptuur figureert een boekenrek dat door uitvergroting eerder op een tribune lijkt. Het is nochtans geen infrastructuur van waaruit we naar een evenement kunnen kijken. Opgerekte achteruitkijkspiegels nemen alle plaats in en confronteren de kijker in de eerste plaats met zichzelf. Ze verbeelden het juk van de herinnering die we meedragen en mogelijk achter ons willen laten. Telkens opnieuw verplicht de kunstenaar de bezoeker om zijn of haar eigen blik naar zichzelf te richten en bij te stellen. Ook de applaudisserende mannen die als toeschouwers langs het tentoonstellingsparcours staan, roepen bovenal vragen op. Klappen ze voor ons, voor elkaar of laat de kunstenaar deze toeschouwers zijn eigen puike prestaties bejubelen? Enerzijds nemen de mannen de rol op van het koor uit het klassieke Griekse theater: een soort van ideale toeschouwer, die als beschouwende partij meeleeft met het gebeuren, erop reageert en lucht geeft aan haar gevoelens. Anderzijds overstijgen ze hun rol als toeschouwer en worden ze zelf ‘evenement’. Als een soort incrowd die zichzelf eindeloos bevestigt. Zodoende laakt de kunstenaar onze huidige constante en aanstellerige drang tot zelfpromotie via allerlei sociale mediakanalen.
De voornaamste kwaliteit van de tentoonstelling ligt evenwel niet in een morele boodschap. Ze ligt in de weerbarstigheid van het ambigue beeld en de ondoorgrondelijkheid van de sculpturale ervaring. Als beeldenmaker ontwerpt Casaer een eigen artistiek universum waarin nieuwe verbindingen ontstaan en dingen zich op een plek kunnen bevinden waar dat doorgaans niet kan. Door de gelijkschakeling van objecten en thema’s, het wisselen van schaal en de inzet van zowel echte objecten als voorstellingen ervan creëert hij nieuwe betekenissen en verbanden. In een uitgeklede vorm krijgt de aangehaalde thematiek gestalte. Als een meester-stylist slaagt hij er in zijn kunst een zekere ongrijpbaarheid te geven. Paul Casaer kijkt naar de toekomst zoals die zich in het huidige moment manifesteert.
VITRINE, 2018 (NL)
Eva Wittocx
De sculpturen van Paul Casaer vertrekken van het bekende, ze hernemen vormen uit onze dagelijkse omgeving. Hij transformeert ze vervolgens en introduceert ze in een andere context, waardoor ze tegelijk bevreemdend en uitnodigend overkomen, en zo ons kijken bevragen. Paul Casaer plaatst de notie van sculptuur centraal in zijn oeuvre. Hij onderzoekt de bestanddelen waaruit een beeld bestaat en hecht aan een zekere materialiteit. In zijn oeuvre staan een conceptueel vertrekpunt in een onlosmakelijke dialoog met het maken van werk. Het idee krijgt vorm tijdens het realisatieproces waarbij werken ook een vorm van denken is. Het object transformeert tot het een zekere precisie bereikt, tot alle ruis verdwijnt en zowel kunstenaar als kijker tot een ervaring komen. Hoewel zijn sculpturale voorstellen een zekere radicaliteit in zich dragen, zijn ze in geen geval steriel of louter conceptueel.
Zich inschakelend in de zoektocht van beeldmakers doorheen de tijd, brengt Casaer sculpturen die getuige zijn van precaire systemen, van twijfel, onzekerheden, verschuivingen, afwezigheid, of het falen van het beeld. Tegelijkertijd verhouden ze zich tot onze rechtstreekse omgeving. Zijn werken willen het beeld onderuithalen, de ervaring licht ontwrichten. Hij doet dit zonder al te grootse gebaren of waardevolle materialen, maar net door elementen uit de realiteit te gaan benaderen en eigen maken. In zijn recent werk herkennen we boeksteunen, dia kaders, draagstructuren, lege mallen en touwen, naast speelse vormen zoals een pretzel, brood, toblerone of vlag. Het zijn allen vormen die een sterke weerstand tegen abstractie en pure zelfreferentie in zich dragen. Ze worden door de kunstenaar steeds herwerkt en vertaald, tot er een uitzuivering en kritische afstand ontstaat. De mal, het kader of de steun zijn elementen die in verschillende combinaties terugkeren; ze maken deel uit van de condities van ‘de sculptuur’. Deze omhulsels krijgen een autonomie en bevragen zo ons systeem van waarden.
Het nieuwe werk dat Paul Casaer voor de vitrine van Hopstreet in het Rivoligebouw realiseert, vertrekt van de eigenschappen van de ruimte en de betekenissen die deze oproept. Het aanvankelijke uitstalraam, door de galerie later omgevormd tot kleine white-cube box, wordt door de kunstenaar opnieuw behandeld als vitrine die koopwaar aanprijst en voorbijgangers tot consumptie aanspoort. Het voorwerp van deze begeerte is inwisselbaar, ook al blijft de interactie dezelfde: er wordt getoond en gekeken, gelonkt en gegeerd, mogelijks bezweken. De kunstenaar prijst hier echter geen specifiek object maar focust op de dynamiek die de context genereert. In de vitrine presenteert hij enkel een schaalmodel van de vitrine zelf. Hij citeert de omgeving en verandert zo de betekenis. De spiegel die hij voorhoudt biedt geen volledig aansluitend beeld; hoewel de sculptuur amper afwijkt ontstaat er een verschuiving en commentaar op de context.
VITRINE, 2018 (EN)
Eva Wittocx
Paul Casaer’s sculptures depart from the known; they capture shapes from our daily surroundings. He transforms these shapes and places them in a different context, where they come across as both surprising and inviting, thereby questioning our viewing. Paul Casaer gives the notion of sculpture a central place in his oeuvre. He investigates the components that make up a sculpture and attaches a certain materiality. In his oeuvre, a conceptual departure point is always inseparably in dialogue with the making of the work. The idea takes shape during the realisation process and as a result, working becomes a form of thinking. The object transforms until it gains a certain precision, until all noise disappears and both the artist and the observer achieve an experience. Even though his sculptural proposals have a certain radical nature, under no circumstances are they sterile or merely conceptual.
Involving himself in the quest of image-makers throughout time, Casaer produces sculptures that witness precarious systems, which witness doubt, uncertainties, shifts, absence, or image failure. At the same time, his sculptures relate to our direct surroundings. His works want to subvert the image; slightly disrupt the experience. He does this without grand gestures or valuable materials. He approaches elements from reality and makes them his own. In his recent work we recognise bookends, slide frames, support structures, empty moulds and ropes alongside playful shapes like a pretzel, bread, Toblerone chocolate or a flag. These are all shapes that comprise a strong resistance to abstraction and pure self-reference. They are constantly reworked and interpreted by the artist until they’re stripped down and critical distance is created. The mould, the frame or the support are elements that recur in different combinations. They are part of the conditions of ‘the sculpture’. These shells are given autonomy and therefore they interrogate our value system.
The new work that Paul Casaer realised for the Hopstreet Window in the Rivoli Building departs from the properties of space and the meanings that space evokes. The artist treats the original display window, which the gallery later transformed into a small white-cube box, as a window that promotes merchandise and encourages passers-by to purchase something. The object of this desire is exchangeable but the interaction remains the same: there is a display that’s viewed, people ogle, desire and possibly succumb. The artist doesn’t laud a specific object; he focuses on the dynamics generated by the context. In the window, he only presents a scale model of the window itself. He quotes the surroundings and thus changes the meaning. The mirror that he holds up doesn’t offer a completely dovetailed image; though the sculpture scarcely deviates, a shift and remarks on the context arise.
Eva Wittocx