(scroll down for French and English)
PAUL CASAER
VITRINE, 2018
De sculpturen van Paul Casaer vertrekken van het bekende, ze hernemen vormen uit onze dagelijkse omgeving. Hij transformeert ze vervolgens en introduceert ze in een andere context, waardoor ze tegelijk bevreemdend en uitnodigend overkomen, en zo ons kijken bevragen. Paul Casaer plaatst de notie van sculptuur centraal in zijn oeuvre. Hij onderzoekt de bestanddelen waaruit een beeld bestaat en hecht aan een zekere materialiteit. In zijn oeuvre staan een conceptueel vertrekpunt in een onlosmakelijke dialoog met het maken van werk. Het idee krijgt vorm tijdens het realisatieproces waarbij werken ook een vorm van denken is. Het object transformeert tot het een zekere precisie bereikt, tot alle ruis verdwijnt en zowel kunstenaar als kijker tot een ervaring komen. Hoewel zijn sculpturale voorstellen een zekere radicaliteit in zich dragen, zijn ze in geen geval steriel of louter conceptueel.
Zich inschakelend in de zoektocht van beeldmakers doorheen de tijd, brengt Casaer sculpturen die getuige zijn van precaire systemen, van twijfel, onzekerheden, verschuivingen, afwezigheid, of het falen van het beeld. Tegelijkertijd verhouden ze zich tot onze rechtstreekse omgeving. Zijn werken willen het beeld onderuithalen, de ervaring licht ontwrichten. Hij doet dit zonder al te grootse gebaren of waardevolle materialen, maar net door elementen uit de realiteit te gaan benaderen en eigen maken. In zijn recent werk herkennen we boeksteunen, dia kaders, draagstructuren, lege mallen en touwen, naast speelse vormen zoals een pretzel, brood, toblerone of vlag. Het zijn allen vormen die een sterke weerstand tegen abstractie en pure zelfreferentie in zich dragen. Ze worden door de kunstenaar steeds herwerkt en vertaald, tot er een uitzuivering en kritische afstand ontstaat. De mal, het kader of de steun zijn elementen die in verschillende combinaties terugkeren; ze maken deel uit van de condities van ‘de sculptuur’. Deze omhulsels krijgen een autonomie en bevragen zo ons systeem van waarden.
Het nieuwe werk dat Paul Casaer voor de vitrine van Hopstreet in het Rivoligebouw realiseert, vertrekt van de eigenschappen van de ruimte en de betekenissen die deze oproept. Het aanvankelijke uitstalraam, door de galerie later omgevormd tot kleine white-cube box, wordt door de kunstenaar opnieuw behandeld als vitrine die koopwaar aanprijst en voorbijgangers tot consumptie aanspoort. Het voorwerp van deze begeerte is inwisselbaar, ook al blijft de interactie dezelfde: er wordt getoond en gekeken, gelonkt en gegeerd, mogelijks bezweken. De kunstenaar prijst hier echter geen specifiek object maar focust op de dynamiek die de context genereert. In de vitrine presenteert hij enkel een schaalmodel van de vitrine zelf. Hij citeert de omgeving en verandert zo de betekenis. De spiegel die hij voorhoudt biedt geen volledig aansluitend beeld; hoewel de sculptuur amper afwijkt ontstaat er een verschuiving en commentaar op de context.
Eva Wittocx
PAUL CASAER
VITRINE, 2018
Paul Casaer’s sculptures depart from the known; they capture shapes from our daily surroundings. He transforms these shapes and places them in a different context, where they come across as both surprising and inviting, thereby questioning our viewing. Paul Casaer gives the notion of sculpture a central place in his oeuvre. He investigates the components that make up a sculpture and attaches a certain materiality. In his oeuvre, a conceptual departure point is always inseparably in dialogue with the making of the work. The idea takes shape during the realisation process and as a result, working becomes a form of thinking. The object transforms until it gains a certain precision, until all noise disappears and both the artist and the observer achieve an experience. Even though his sculptural proposals have a certain radical nature, under no circumstances are they sterile or merely conceptual.
Involving himself in the quest of image-makers throughout time, Casaer produces sculptures that witness precarious systems, which witness doubt, uncertainties, shifts, absence, or image failure. At the same time, his sculptures relate to our direct surroundings. His works want to subvert the image; slightly disrupt the experience. He does this without grand gestures or valuable materials. He approaches elements from reality and makes them his own. In his recent work we recognise bookends, slide frames, support structures, empty moulds and ropes alongside playful shapes like a pretzel, bread, Toblerone chocolate or a flag. These are all shapes that comprise a strong resistance to abstraction and pure self-reference. They are constantly reworked and interpreted by the artist until they’re stripped down and critical distance is created. The mould, the frame or the support are elements that recur in different combinations. They are part of the conditions of ‘the sculpture’. These shells are given autonomy and therefore they interrogate our value system.
The new work that Paul Casaer realised for the Hopstreet Window in the Rivoli Building departs from the properties of space and the meanings that space evokes. The artist treats the original display window, which the gallery later transformed into a small white-cube box, as a window that promotes merchandise and encourages passers-by to purchase something. The object of this desire is exchangeable but the interaction remains the same: there is a display that’s viewed, people ogle, desire and possibly succumb. The artist doesn’t laud a specific object; he focuses on the dynamics generated by the context. In the window, he only presents a scale model of the window itself. He quotes the surroundings and thus changes the meaning. The mirror that he holds up doesn’t offer a completely dovetailed image; though the sculpture scarcely deviates, a shift and remarks on the context arise.
Eva Wittocx
EEN ABSOLUTE EVENWICHTSOEFENING
Enkele jaren terug verbouwde Gert Robijns een voormalige garage in Charleroi tot zijn woonst en atelier. In de woonruimte geeft een grote glaspartij uit op een indrukwekkende tentoonstellingsruimte. Hier gelden geen regels, bepaalt geen enkele agenda wat er te zien is. Robijns noemt het zijn testruimte, maar geregeld laat hij er ook andere kunstenaars vrij exposeren onder de noemer Absolute. Na een duotentoonstelling met Dirk Braeckman en Rezi van Lankveld, is het de beurt aan Paul Casaer die er recent werk presenteert in een coherent geheel.
De sculpturen en installaties van Paul Casaer (°1967) geven zich niet snel te kennen. Dingen uit het alledaagse leven worden vereenvoudigd of krijgen ongewone eigenschappen toebedeeld. Een andere schaal of verhouding, een nieuwe textuur of kleur blijkt soms genoeg om een vervreemdend effect teweeg te brengen. En toch spreken Casaers enigmatische sculpturen doorheen hun materialiteit. Elk werk herbergt een verhaal, bevat een hint naar de werkelijkheid. Zo moet ik bij “Payday” goed kijken alvorens ik kan identificeren wat er aan mijn voeten ligt: het kunstwerk blijkt een uitvergrote pindanoot te zijn gemaakt uit kunststof en hout. De pindanoot rust verweesd aan de betonnen voet van een schrale boom met ijzeren takken en appelleert op poëtische wijze aan de financiële crisis: peanuts for Payday
TAAL
De taal vormt wel vaker de voedingsbodem voor Casaers werk. Metaforen worden weer concreet gemaakt, taalcliché’s worden in sculpturen gegoten. In “On The Ropes” wordt de boksring als beeld voor de moeizame strijd vertaald naar een staalkaart van touwen in verschillende kleuren en motieven. Zo creëert Casaer een ruimte voor de toeschouwer om fysiek deel te worden van de metafoor. Bij nader inzien blijken de touwen uit hout gesneden en handgeschilderd. Als autonome sculpturen weigeren ze hun ogenschijnlijke functie als touw te bevestigen. Casaer laat zien dat dingen niet functioneel hoeven te zijn om een hele ervaringswereld bloot te leggen. En toch: het hangrek waar de touwen aan opgehangen zijn, werd op industriële wijze in plastic gegoten. Casaers installaties schipperen tussen decor en werkelijkheid, ambachtelijkheid en industriële reproductie. Het lijkt alsof zijn beelden ergens deel willen uitmaken van een zelfgeconstrueerde beeldenwereld, maar dan weer niet helemaal hun band met de werkelijkheid willen doorknippen.
In een hoek van de ruimte zien we “Pink News, Massive Sunlight”, een stuk Sunlight zeep dat de kunstenaar op grote schaal in ijzer afgoot en een stapel financiële kranten, nonchalant naast elkaar geschikt. Wederom koppelt de kunstenaar het letterlijke aan het inhoudelijke in een beeldende tussenzone waar allerlei vreemde tegenstellingen ontstaan.
Verder bestaat “Little Less China” uit drie vernielde panelen van wat ooit een Chinese paravent is geweest. De tekeningen die in de paravent verwerkt waren, sneed Casaer met een slijpschijf weg om zo het object deels van zijn identiteit te ontdoen. De redundantie maakt plaats voor het sublieme. Wat overblijft zijn lege kaders die deels herkenbaar zijn, maar vooral een opening bieden voor een nieuwe invulling.
MATHEMATISCH
In een poging om de vastgeroeste taal, de eenduidigheid van de dingen open te breken, laat Casaer zijn objecten ettelijke mogelijkheden suggereren. Middels sculpturale toevoegingen, aanpassingen en herhalingen bespeelt Casaer de mechanismen van onze perceptie en laat hij ons loskomen van het afgewerkte product. In deze testruimte wordt de rekbaarheid van de dingen ten volle uitgetest. Dat zien we ook bij “Various Right Angles”, een reeks hoekijzers in drie verschillende maten die in verschillende hoeken en constellaties in een rij geplaatst zijn. Het lijkt wel een landschap met windmolens waarvan de wieken asynchroon roteren, soms even samenvallen om dan weer uit elkaar te lopen. De hele tentoonstelling doet trouwens aan als een gestileerd landschap, een sculpturaal veld waar steeds nieuwe linken ontstaan. Het werk van Casaer is meer dan de som van de delen. “Vaak glipt er een extra laag binnen in het proces van het maken en het hernemen”, vertelt Casaer. “Het gaat om de beleving van zo’n ding in de ruimte.” Maar naast het intuïtieve getuigen de mathematische verhoudingen en de afgewogen witruimtes in de opstelling ook van een voorliefde voor het minimalisme. Zelf zegt de kunstenaar schatplichtig te zijn aan Donald Judd. Voor mij is Casaer vooral een hedendaagse magisch realist: in de zoektocht naar het perfecte evenwicht tussen figuratie en abstractie slaagt Casaer erin een transcendente wereld te creëren. En toch blijven zijn beelden tactiel en vertrouwd.
Laura Herman
H-Art
UN EXERCICE D’EQUILIBRE ABSOLU
Gert Robijns transformait il y a quelques années un ancien garage de Charleroi en lieu de vie et de travail. Du séjour une grande baie vitrée donne sur un impressionnant espace d’exposition. Ici, pas de règles, pas de « programme » pour fixer ce qui s’y expose. Ce lieu, Robijns l’appelle son espace d’essai, qu’il ne se réserve d’ailleurs pas pour lui seul : régulièrement, il laisse aussi d’autres artistes y exposer sous le dénominateur « Absolute ». Après une exposition en duo de Dirk Braeckman et Rezi van Lankveld, c’est au tour de Paul Casaer, qui y présente des œuvres récentes dans un ensemble cohérent.
Les sculptures et installations de Paul Casaer (°1967) ne se livrent pas d’emblée. Des objets du quotidien sont simplifiés ou prennent des propriétés singulières. Une autre échelle, une autre proportion, une nouvelle texture ou une nouvelle couleur semble parfois suffire pour produire un effet de distanciation. Et pourtant, les sculptures énigmatiques de Casaer frappent l’imagination par leur matérialité. Chaque œuvre abrite une histoire, contient une suggestion de la réalité. Ainsi, il me faut examiner longuement « Payday » avant de pouvoir identifier ce qui gît à mes pieds : l’œuvre s’avère une cacahouète surdimensionnée, faite de matière synthétique et de bois. Comme abandonnée au pied en béton d’un arbre dépouillé aux branches métalliques, elle évoque sur un mode poétique la crise financière:
PEANUTS FOR PAYDAY
La langue est là
Le langage forme souvent le terreau du travail artistique de Casaer. Des métaphores deviennent concrètes, les clichés du langage sont coulés dans des sculptures. Dans « On The Ropes », le ring de boxe, image du combat difficile, se traduit sous la forme d’un échantillonnier de cordages aux couleurs et motifs variés. Casaer crée ainsi un espace qui invite le visiteur à devenir partie intégrante de la métaphore. En y regardant de plus près, on constate que les cordes sont sculptées dans le bois et peintes. Devenues sculptures autonomes, elles refusent de confirmer leur fonction apparente de corde. Casaer fait apparaître que les choses n’ont pas besoin d’être fonctionnelles pour mettre à nu un univers d’expérience. Et pourtant : l’étagère où les cordages sont suspendus est en plastique, elle a été réalisée selon un procédé industriel. Les installations de Casaer oscillent entre décor et réalité, artisanat et production industrielle. Tout se passe comme si ses sculptures voulaient se réclamer d’un univers d’images auto-construit, mais sans vraiment couper leur lien avec la réalité.
Dans un coin de « l’espace d’essai », on peut voir « Pink News, Massive Sunlight », un pain de savon Sunlight surdimensionné que l’artiste a coulé dans le métal ; il côtoie une pile de journaux financiers nonchalamment disposés. Ici encore, l’artiste relit le littéral et le contenu dans une zone plastique intermédiaire où se font jour toutes sortes de contrastes étranges.
Plus loin, « Little Less China » réunit trois panneaux détruits de ce qui fut un paravent chinois. Casaer a découpé à la disqueuse les motifs du paravent, privant ainsi l’objet d’une partie de son identité. La redondance fait place au sublime. Ce qui reste, ce sont des cadres vides à peu près identifiables, mais qui avant tout, dans leur essence, s’ouvrent sur un nouveau contenu.
La mathématique est là
Dans une tentative pour briser la langue de bois, pour casser le sens unique, Casaer donne libre cours à ses objets pour qu’ils puissent suggérer d’infinies possibilités. Par ses additions, modifications et répétitions sculpturales, Casaer joue sur les mécanismes de notre perception et nous fait prendre nos distances par rapport au produit fini. L’élasticité des objets est pleinement testée dans cet espace d’essai. On le voit aussi dans « Various Right Angles », une série d’équerres en acier de trois tailles différentes, disposées en rang, selon des angles divers et en diverses constellations. On dirait un paysage de moulins à vent dont les ailes tournent de manière asynchrone, leur mouvement coïncidant parfois, puis se détachant. Toute l’exposition fait d’ailleurs penser à un paysage stylisé, un champ sculptural où se nouent sans cesse de nouveaux liens. L’œuvre de Casaer est davantage que la somme de ses parties. « Une couche adventice peut se glisser dans le processus du faire et du refaire, entre réalisation et reprise », dit Casaer. « Il s’agit de la sensation que donne tel objet dans tel espace. » Mais outre la dimension intuitive, les rapports mathématiques et les vides dans la présentation témoignent de sa prédilection pour le minimalisme. L’artiste se réclame lui-même de Donald Judd. Pour moi, Casaer est avant tout un magicien du réalisme contemporain : dans sa quête de l’équilibre parfait entre figuration et abstraction, Casaer parvient à créer un univers transcendant, sans pour autant que ses compositions soient sevrées de leur côté tactile et familier.
Paul Casaer, jusqu’au 7 juillet à l’asbl Art Assist, Rue Julien Dulait 1, Charleroi. Ouvert le dimanche de 15h00 à 18h00 et sur rendez-vous au 0486 88 39 69.
Laura Herman
H-Art
AN EXERCICE IN ABSOLUTE BALANCE
A few years ago Gert Robijns transformed a former garage in Charleroi into his home and studio. In the living space, large windows offer a view to an impressive exhibition area. Here there are no rules and no agenda to decide what should be seen. Robijns calls it his personal test space, but he often allows other artists to exhibit their work under the name Absolute. After a duo exhibition with Dirk Braeckman and Rezi van Lankveld, it is now the turn of Paul Casaer who presents his recent work in a coherent entirety.
The sculptures and installations of Paul Casaer (born 1967) are not easily recognisable. Objects from everyday life are simplified or given unusual characteristics. A different scale or balance, a new texture or colour is sometimes sufficient to create an alienating effect. However, Casaer’s enigmatic sculptures still speak through their materials. Each piece of work contains a story, alluding with a hint to reality. For example, I have to take time to properly look at “Payday” before I can identify what is before me: the artwork appears to be an oversized peanut made of resin. The peanut sits on its own at the concrete base of a thin tree with steel branches and appeals to the financial crisis in a poetic way: peanuts for Payday
LANGUAGE
Language frequently forms the breeding ground for Casaer’s work. Metaphors are made specific once more, linguistic clichés are transformed into sculptures. In “On The Ropes” the metaphor of an arduous battle is pictured by the image of the boxing ring which is translated into a sample of ropes in various colours and designs. In this way Casaer creates a space for the spectator to physically become part of the metaphor. On close inspection, the ropes appear to be made from wood and are hand-painted. As autonomous sculptures, they appear to refuse to confirm their apparent function as ropes. Casaer shows that things do not have to be functional in order to expose a whole experience. And still: the poles where the ropes are hung are industrially covered with plastic. Casaer’s installations vary between decoration and reality, craftsmanship and industrial reproduction. It seems as if his images desire to be part of a self-constructed world of images, but then do not completely cut ties with reality.
In a corner of the space we see “Pink News, Massive Sunlight”, a piece of Sunlight soap that the artist blew up and made of iron and a pile of financial papers, nonchalantly placed next to each other. Once again the artist couples the literal with the expressive, metaphoric twilight zone where various strange contradictions are created. In addition “Little Less China” is created from three destroyed panels of what was once a Chinese screen. The sketches which were worked into the screen were cut by Casaer with a grinding wheel to deprive the object part of its identity. The redundancy makes room for the sublime. What remains are empty outlines which are partly recognisable, but which primarily offer an opening for a new meaning.
MATHEMATICAL
In an attempt to break open the unequivocality of the entrenched language, Casaer allows his objects to suggest several possibilities. By way of sculptural additions, adjustments and repetitions, Casaer plays on the mechanisms of our perception and he allows us to be freed from the final product. In this test area the extendibility of the objects are fully tested. We also see this with “Various Right Angles”, a number of angle irons in three different sizes which are placed in a row in different angles and constellations. It is like a landscape with windmills where the wicks rotate in an unsynchronised manner, sometimes briefly matching only to run out of synch again. The whole exhibition resembles a styled landscape, a sculptural field where new links are constantly created. Casaer’s work is more than the sum of its parts. “Often an extra layer slips into the process of creation and recapturing”, says Casaer. “It is all about experiencing such an object in the space.” But apart from the intuitive, the mathematical ratios and the well-considered white areas in the exhibition also display a minimalistic taste. The artist states he owes a lot to Donald Judd. For me, Casaer is primarily a modern-day magical realist: in the search for the perfect balance between the figurative and abstraction, Casaer succeeds in creating a transcendental world. And still his images remain tactile and familiar.
Laura Herman
H-Art
www.kunsthart.org
PAUL CASAER
VITRINE, 2018
De sculpturen van Paul Casaer vertrekken van het bekende, ze hernemen vormen uit onze dagelijkse omgeving. Hij transformeert ze vervolgens en introduceert ze in een andere context, waardoor ze tegelijk bevreemdend en uitnodigend overkomen, en zo ons kijken bevragen. Paul Casaer plaatst de notie van sculptuur centraal in zijn oeuvre. Hij onderzoekt de bestanddelen waaruit een beeld bestaat en hecht aan een zekere materialiteit. In zijn oeuvre staan een conceptueel vertrekpunt in een onlosmakelijke dialoog met het maken van werk. Het idee krijgt vorm tijdens het realisatieproces waarbij werken ook een vorm van denken is. Het object transformeert tot het een zekere precisie bereikt, tot alle ruis verdwijnt en zowel kunstenaar als kijker tot een ervaring komen. Hoewel zijn sculpturale voorstellen een zekere radicaliteit in zich dragen, zijn ze in geen geval steriel of louter conceptueel.
Zich inschakelend in de zoektocht van beeldmakers doorheen de tijd, brengt Casaer sculpturen die getuige zijn van precaire systemen, van twijfel, onzekerheden, verschuivingen, afwezigheid, of het falen van het beeld. Tegelijkertijd verhouden ze zich tot onze rechtstreekse omgeving. Zijn werken willen het beeld onderuithalen, de ervaring licht ontwrichten. Hij doet dit zonder al te grootse gebaren of waardevolle materialen, maar net door elementen uit de realiteit te gaan benaderen en eigen maken. In zijn recent werk herkennen we boeksteunen, dia kaders, draagstructuren, lege mallen en touwen, naast speelse vormen zoals een pretzel, brood, toblerone of vlag. Het zijn allen vormen die een sterke weerstand tegen abstractie en pure zelfreferentie in zich dragen. Ze worden door de kunstenaar steeds herwerkt en vertaald, tot er een uitzuivering en kritische afstand ontstaat. De mal, het kader of de steun zijn elementen die in verschillende combinaties terugkeren; ze maken deel uit van de condities van ‘de sculptuur’. Deze omhulsels krijgen een autonomie en bevragen zo ons systeem van waarden.
Het nieuwe werk dat Paul Casaer voor de vitrine van Hopstreet in het Rivoligebouw realiseert, vertrekt van de eigenschappen van de ruimte en de betekenissen die deze oproept. Het aanvankelijke uitstalraam, door de galerie later omgevormd tot kleine white-cube box, wordt door de kunstenaar opnieuw behandeld als vitrine die koopwaar aanprijst en voorbijgangers tot consumptie aanspoort. Het voorwerp van deze begeerte is inwisselbaar, ook al blijft de interactie dezelfde: er wordt getoond en gekeken, gelonkt en gegeerd, mogelijks bezweken. De kunstenaar prijst hier echter geen specifiek object maar focust op de dynamiek die de context genereert. In de vitrine presenteert hij enkel een schaalmodel van de vitrine zelf. Hij citeert de omgeving en verandert zo de betekenis. De spiegel die hij voorhoudt biedt geen volledig aansluitend beeld; hoewel de sculptuur amper afwijkt ontstaat er een verschuiving en commentaar op de context.
Eva Wittocx
PAUL CASAER
VITRINE, 2018
Paul Casaer’s sculptures depart from the known; they capture shapes from our daily surroundings. He transforms these shapes and places them in a different context, where they come across as both surprising and inviting, thereby questioning our viewing. Paul Casaer gives the notion of sculpture a central place in his oeuvre. He investigates the components that make up a sculpture and attaches a certain materiality. In his oeuvre, a conceptual departure point is always inseparably in dialogue with the making of the work. The idea takes shape during the realisation process and as a result, working becomes a form of thinking. The object transforms until it gains a certain precision, until all noise disappears and both the artist and the observer achieve an experience. Even though his sculptural proposals have a certain radical nature, under no circumstances are they sterile or merely conceptual.
Involving himself in the quest of image-makers throughout time, Casaer produces sculptures that witness precarious systems, which witness doubt, uncertainties, shifts, absence, or image failure. At the same time, his sculptures relate to our direct surroundings. His works want to subvert the image; slightly disrupt the experience. He does this without grand gestures or valuable materials. He approaches elements from reality and makes them his own. In his recent work we recognise bookends, slide frames, support structures, empty moulds and ropes alongside playful shapes like a pretzel, bread, Toblerone chocolate or a flag. These are all shapes that comprise a strong resistance to abstraction and pure self-reference. They are constantly reworked and interpreted by the artist until they’re stripped down and critical distance is created. The mould, the frame or the support are elements that recur in different combinations. They are part of the conditions of ‘the sculpture’. These shells are given autonomy and therefore they interrogate our value system.
The new work that Paul Casaer realised for the Hopstreet Window in the Rivoli Building departs from the properties of space and the meanings that space evokes. The artist treats the original display window, which the gallery later transformed into a small white-cube box, as a window that promotes merchandise and encourages passers-by to purchase something. The object of this desire is exchangeable but the interaction remains the same: there is a display that’s viewed, people ogle, desire and possibly succumb. The artist doesn’t laud a specific object; he focuses on the dynamics generated by the context. In the window, he only presents a scale model of the window itself. He quotes the surroundings and thus changes the meaning. The mirror that he holds up doesn’t offer a completely dovetailed image; though the sculpture scarcely deviates, a shift and remarks on the context arise.
Eva Wittocx
EEN ABSOLUTE EVENWICHTSOEFENING
Enkele jaren terug verbouwde Gert Robijns een voormalige garage in Charleroi tot zijn woonst en atelier. In de woonruimte geeft een grote glaspartij uit op een indrukwekkende tentoonstellingsruimte. Hier gelden geen regels, bepaalt geen enkele agenda wat er te zien is. Robijns noemt het zijn testruimte, maar geregeld laat hij er ook andere kunstenaars vrij exposeren onder de noemer Absolute. Na een duotentoonstelling met Dirk Braeckman en Rezi van Lankveld, is het de beurt aan Paul Casaer die er recent werk presenteert in een coherent geheel.
De sculpturen en installaties van Paul Casaer (°1967) geven zich niet snel te kennen. Dingen uit het alledaagse leven worden vereenvoudigd of krijgen ongewone eigenschappen toebedeeld. Een andere schaal of verhouding, een nieuwe textuur of kleur blijkt soms genoeg om een vervreemdend effect teweeg te brengen. En toch spreken Casaers enigmatische sculpturen doorheen hun materialiteit. Elk werk herbergt een verhaal, bevat een hint naar de werkelijkheid. Zo moet ik bij “Payday” goed kijken alvorens ik kan identificeren wat er aan mijn voeten ligt: het kunstwerk blijkt een uitvergrote pindanoot te zijn gemaakt uit kunststof en hout. De pindanoot rust verweesd aan de betonnen voet van een schrale boom met ijzeren takken en appelleert op poëtische wijze aan de financiële crisis: peanuts for Payday
TAAL
De taal vormt wel vaker de voedingsbodem voor Casaers werk. Metaforen worden weer concreet gemaakt, taalcliché’s worden in sculpturen gegoten. In “On The Ropes” wordt de boksring als beeld voor de moeizame strijd vertaald naar een staalkaart van touwen in verschillende kleuren en motieven. Zo creëert Casaer een ruimte voor de toeschouwer om fysiek deel te worden van de metafoor. Bij nader inzien blijken de touwen uit hout gesneden en handgeschilderd. Als autonome sculpturen weigeren ze hun ogenschijnlijke functie als touw te bevestigen. Casaer laat zien dat dingen niet functioneel hoeven te zijn om een hele ervaringswereld bloot te leggen. En toch: het hangrek waar de touwen aan opgehangen zijn, werd op industriële wijze in plastic gegoten. Casaers installaties schipperen tussen decor en werkelijkheid, ambachtelijkheid en industriële reproductie. Het lijkt alsof zijn beelden ergens deel willen uitmaken van een zelfgeconstrueerde beeldenwereld, maar dan weer niet helemaal hun band met de werkelijkheid willen doorknippen.
In een hoek van de ruimte zien we “Pink News, Massive Sunlight”, een stuk Sunlight zeep dat de kunstenaar op grote schaal in ijzer afgoot en een stapel financiële kranten, nonchalant naast elkaar geschikt. Wederom koppelt de kunstenaar het letterlijke aan het inhoudelijke in een beeldende tussenzone waar allerlei vreemde tegenstellingen ontstaan.
Verder bestaat “Little Less China” uit drie vernielde panelen van wat ooit een Chinese paravent is geweest. De tekeningen die in de paravent verwerkt waren, sneed Casaer met een slijpschijf weg om zo het object deels van zijn identiteit te ontdoen. De redundantie maakt plaats voor het sublieme. Wat overblijft zijn lege kaders die deels herkenbaar zijn, maar vooral een opening bieden voor een nieuwe invulling.
MATHEMATISCH
In een poging om de vastgeroeste taal, de eenduidigheid van de dingen open te breken, laat Casaer zijn objecten ettelijke mogelijkheden suggereren. Middels sculpturale toevoegingen, aanpassingen en herhalingen bespeelt Casaer de mechanismen van onze perceptie en laat hij ons loskomen van het afgewerkte product. In deze testruimte wordt de rekbaarheid van de dingen ten volle uitgetest. Dat zien we ook bij “Various Right Angles”, een reeks hoekijzers in drie verschillende maten die in verschillende hoeken en constellaties in een rij geplaatst zijn. Het lijkt wel een landschap met windmolens waarvan de wieken asynchroon roteren, soms even samenvallen om dan weer uit elkaar te lopen. De hele tentoonstelling doet trouwens aan als een gestileerd landschap, een sculpturaal veld waar steeds nieuwe linken ontstaan. Het werk van Casaer is meer dan de som van de delen. “Vaak glipt er een extra laag binnen in het proces van het maken en het hernemen”, vertelt Casaer. “Het gaat om de beleving van zo’n ding in de ruimte.” Maar naast het intuïtieve getuigen de mathematische verhoudingen en de afgewogen witruimtes in de opstelling ook van een voorliefde voor het minimalisme. Zelf zegt de kunstenaar schatplichtig te zijn aan Donald Judd. Voor mij is Casaer vooral een hedendaagse magisch realist: in de zoektocht naar het perfecte evenwicht tussen figuratie en abstractie slaagt Casaer erin een transcendente wereld te creëren. En toch blijven zijn beelden tactiel en vertrouwd.
Laura Herman
H-Art
UN EXERCICE D’EQUILIBRE ABSOLU
Gert Robijns transformait il y a quelques années un ancien garage de Charleroi en lieu de vie et de travail. Du séjour une grande baie vitrée donne sur un impressionnant espace d’exposition. Ici, pas de règles, pas de « programme » pour fixer ce qui s’y expose. Ce lieu, Robijns l’appelle son espace d’essai, qu’il ne se réserve d’ailleurs pas pour lui seul : régulièrement, il laisse aussi d’autres artistes y exposer sous le dénominateur « Absolute ». Après une exposition en duo de Dirk Braeckman et Rezi van Lankveld, c’est au tour de Paul Casaer, qui y présente des œuvres récentes dans un ensemble cohérent.
Les sculptures et installations de Paul Casaer (°1967) ne se livrent pas d’emblée. Des objets du quotidien sont simplifiés ou prennent des propriétés singulières. Une autre échelle, une autre proportion, une nouvelle texture ou une nouvelle couleur semble parfois suffire pour produire un effet de distanciation. Et pourtant, les sculptures énigmatiques de Casaer frappent l’imagination par leur matérialité. Chaque œuvre abrite une histoire, contient une suggestion de la réalité. Ainsi, il me faut examiner longuement « Payday » avant de pouvoir identifier ce qui gît à mes pieds : l’œuvre s’avère une cacahouète surdimensionnée, faite de matière synthétique et de bois. Comme abandonnée au pied en béton d’un arbre dépouillé aux branches métalliques, elle évoque sur un mode poétique la crise financière:
PEANUTS FOR PAYDAY
La langue est là
Le langage forme souvent le terreau du travail artistique de Casaer. Des métaphores deviennent concrètes, les clichés du langage sont coulés dans des sculptures. Dans « On The Ropes », le ring de boxe, image du combat difficile, se traduit sous la forme d’un échantillonnier de cordages aux couleurs et motifs variés. Casaer crée ainsi un espace qui invite le visiteur à devenir partie intégrante de la métaphore. En y regardant de plus près, on constate que les cordes sont sculptées dans le bois et peintes. Devenues sculptures autonomes, elles refusent de confirmer leur fonction apparente de corde. Casaer fait apparaître que les choses n’ont pas besoin d’être fonctionnelles pour mettre à nu un univers d’expérience. Et pourtant : l’étagère où les cordages sont suspendus est en plastique, elle a été réalisée selon un procédé industriel. Les installations de Casaer oscillent entre décor et réalité, artisanat et production industrielle. Tout se passe comme si ses sculptures voulaient se réclamer d’un univers d’images auto-construit, mais sans vraiment couper leur lien avec la réalité.
Dans un coin de « l’espace d’essai », on peut voir « Pink News, Massive Sunlight », un pain de savon Sunlight surdimensionné que l’artiste a coulé dans le métal ; il côtoie une pile de journaux financiers nonchalamment disposés. Ici encore, l’artiste relit le littéral et le contenu dans une zone plastique intermédiaire où se font jour toutes sortes de contrastes étranges.
Plus loin, « Little Less China » réunit trois panneaux détruits de ce qui fut un paravent chinois. Casaer a découpé à la disqueuse les motifs du paravent, privant ainsi l’objet d’une partie de son identité. La redondance fait place au sublime. Ce qui reste, ce sont des cadres vides à peu près identifiables, mais qui avant tout, dans leur essence, s’ouvrent sur un nouveau contenu.
La mathématique est là
Dans une tentative pour briser la langue de bois, pour casser le sens unique, Casaer donne libre cours à ses objets pour qu’ils puissent suggérer d’infinies possibilités. Par ses additions, modifications et répétitions sculpturales, Casaer joue sur les mécanismes de notre perception et nous fait prendre nos distances par rapport au produit fini. L’élasticité des objets est pleinement testée dans cet espace d’essai. On le voit aussi dans « Various Right Angles », une série d’équerres en acier de trois tailles différentes, disposées en rang, selon des angles divers et en diverses constellations. On dirait un paysage de moulins à vent dont les ailes tournent de manière asynchrone, leur mouvement coïncidant parfois, puis se détachant. Toute l’exposition fait d’ailleurs penser à un paysage stylisé, un champ sculptural où se nouent sans cesse de nouveaux liens. L’œuvre de Casaer est davantage que la somme de ses parties. « Une couche adventice peut se glisser dans le processus du faire et du refaire, entre réalisation et reprise », dit Casaer. « Il s’agit de la sensation que donne tel objet dans tel espace. » Mais outre la dimension intuitive, les rapports mathématiques et les vides dans la présentation témoignent de sa prédilection pour le minimalisme. L’artiste se réclame lui-même de Donald Judd. Pour moi, Casaer est avant tout un magicien du réalisme contemporain : dans sa quête de l’équilibre parfait entre figuration et abstraction, Casaer parvient à créer un univers transcendant, sans pour autant que ses compositions soient sevrées de leur côté tactile et familier.
Paul Casaer, jusqu’au 7 juillet à l’asbl Art Assist, Rue Julien Dulait 1, Charleroi. Ouvert le dimanche de 15h00 à 18h00 et sur rendez-vous au 0486 88 39 69.
Laura Herman
H-Art
AN EXERCICE IN ABSOLUTE BALANCE
A few years ago Gert Robijns transformed a former garage in Charleroi into his home and studio. In the living space, large windows offer a view to an impressive exhibition area. Here there are no rules and no agenda to decide what should be seen. Robijns calls it his personal test space, but he often allows other artists to exhibit their work under the name Absolute. After a duo exhibition with Dirk Braeckman and Rezi van Lankveld, it is now the turn of Paul Casaer who presents his recent work in a coherent entirety.
The sculptures and installations of Paul Casaer (born 1967) are not easily recognisable. Objects from everyday life are simplified or given unusual characteristics. A different scale or balance, a new texture or colour is sometimes sufficient to create an alienating effect. However, Casaer’s enigmatic sculptures still speak through their materials. Each piece of work contains a story, alluding with a hint to reality. For example, I have to take time to properly look at “Payday” before I can identify what is before me: the artwork appears to be an oversized peanut made of resin. The peanut sits on its own at the concrete base of a thin tree with steel branches and appeals to the financial crisis in a poetic way: peanuts for Payday
LANGUAGE
Language frequently forms the breeding ground for Casaer’s work. Metaphors are made specific once more, linguistic clichés are transformed into sculptures. In “On The Ropes” the metaphor of an arduous battle is pictured by the image of the boxing ring which is translated into a sample of ropes in various colours and designs. In this way Casaer creates a space for the spectator to physically become part of the metaphor. On close inspection, the ropes appear to be made from wood and are hand-painted. As autonomous sculptures, they appear to refuse to confirm their apparent function as ropes. Casaer shows that things do not have to be functional in order to expose a whole experience. And still: the poles where the ropes are hung are industrially covered with plastic. Casaer’s installations vary between decoration and reality, craftsmanship and industrial reproduction. It seems as if his images desire to be part of a self-constructed world of images, but then do not completely cut ties with reality.
In a corner of the space we see “Pink News, Massive Sunlight”, a piece of Sunlight soap that the artist blew up and made of iron and a pile of financial papers, nonchalantly placed next to each other. Once again the artist couples the literal with the expressive, metaphoric twilight zone where various strange contradictions are created. In addition “Little Less China” is created from three destroyed panels of what was once a Chinese screen. The sketches which were worked into the screen were cut by Casaer with a grinding wheel to deprive the object part of its identity. The redundancy makes room for the sublime. What remains are empty outlines which are partly recognisable, but which primarily offer an opening for a new meaning.
MATHEMATICAL
In an attempt to break open the unequivocality of the entrenched language, Casaer allows his objects to suggest several possibilities. By way of sculptural additions, adjustments and repetitions, Casaer plays on the mechanisms of our perception and he allows us to be freed from the final product. In this test area the extendibility of the objects are fully tested. We also see this with “Various Right Angles”, a number of angle irons in three different sizes which are placed in a row in different angles and constellations. It is like a landscape with windmills where the wicks rotate in an unsynchronised manner, sometimes briefly matching only to run out of synch again. The whole exhibition resembles a styled landscape, a sculptural field where new links are constantly created. Casaer’s work is more than the sum of its parts. “Often an extra layer slips into the process of creation and recapturing”, says Casaer. “It is all about experiencing such an object in the space.” But apart from the intuitive, the mathematical ratios and the well-considered white areas in the exhibition also display a minimalistic taste. The artist states he owes a lot to Donald Judd. For me, Casaer is primarily a modern-day magical realist: in the search for the perfect balance between the figurative and abstraction, Casaer succeeds in creating a transcendental world. And still his images remain tactile and familiar.
Laura Herman
H-Art
www.kunsthart.org